Governance
De organisatie
De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de strategie, het beleid en de dagelijkse gang van zaken in het Dijklander Ziekenhuis. De raad van commissarissen heeft als taak integraal toezicht te houden op het beleid van de raad van bestuur en op de algemene gang van zaken. Het stafbestuur is een belangrijke gesprekspartner van de raad van bestuur, geeft gevraagd en ongevraagd advies en vervult namens de vereniging medische staf een belangrijke rol bij beleidsontwikkeling en strategische beslissingen.
Medezeggenschap
Medezeggenschap binnen de organisatie wordt uitgeoefend door de ondernemingsraad, de cliëntenraad en de verpleegkundige adviesraad (VAR). Uitgangspunten voor ons organisatiemodel zijn korte lijnen, verantwoordelijkheden die laag in de organisatie zijn gelegd, integraal management en directe contacten tussen leidinggevenden en medische staf voor tactische en operationele aangelegenheden.
Organogram (klik voor een vergroting)
Ondernemingsraad
Stafbestuur actief betrokken bij crisismanagement COVID-19
Ook voor het stafbestuur stond 2020 grotendeels in het teken van COVID-19. “In het begin van het jaar werd er in het ziekenhuis een crisisstructuur neergezet met diverse teams die zich over verschillende facetten van de crisis bogen”, blikt voorzitter Sebastiaan Balkema terug. “Daarin waren wij met verschillende leden van de staf vertegenwoordigd. Onderwerpen die in die teams voorbij kwamen waren in de loop van het jaar onder meer de tekorten van mondkapjes en handschoenen, screening aan de deur, en oprichting van een triageteam. Daarnaast hadden we natuurlijk te maken met af- en opschaling van de reguliere zorg, waarover we ook in regionale verbanden contact hadden.”
Teamspirit en saamhorigheid
De vertegenwoordiging in de crisisteams, die meerdere keren per week of zelfs dagelijks overleg hadden, betekende een extra belasting voor de betrokkenen, maar was ook heel boeiend. Balkema: “Vooral in het begin was het allemaal heel bijzonder: je was je ervan bewust dat we iets unieks meemaakten. En de teamspirit en saamhorigheid in het ziekenhuis waren groot; overal heerste een sfeer van: we gaan er met z’n allen tegenaan. Inmiddels zitten we sinds oktober alweer in de derde golf – regelmatig zaten we zo vol dat we een opnamestop moesten inlassen. Voor de zorgverleners is het zwaar.”
Accreditatie
Voor het najaar stond de accreditatie van Qualicor (voorheen NIAZ) gepland. De vraag kwam op of die misschien beter uitgesteld kon worden. “Ondanks de drukte overheerste toch de motivatie om door te pakken: we zijn voorbereid, dus we gaan dit nu gewoon doen. En de infectiepreventie was nu natuurlijk bijzonder goed geregeld – een geschikt moment om dat te laten zien. Het ging dus door en het liep als een zonnetje. De nieuwe manier van accreditatie was even wennen, maar het was organisatorisch goed geregeld.”
AZU en OK Purmerend
Het stafbestuur was ook betrokken bij verschillende andere onderwerpen. “Rondom de opening van een nieuwe Acute Zorg Unit in Purmerend speelde voor ons vooral de medisch-inhoudelijke bezetting die daar nodig is: wat voor dokters laat je daar rondlopen voor de beste kwaliteit van zorg, wie kunnen dat het beste doen, wat is er ’s nachts en in het weekend nodig en wat zijn de financiële afwegingen? Dit proces loopt nog.”
Ook de verbouwing van de OK in Purmerend stond voor 2020 op de planning. “De vraag rees of we dat wel moest doorzetten. Er is met de raad van bestuur en in diverse stuurgroepen over de timing en de consequenties gesproken, maar omdat het aantal operaties vanwege corona al was afgeschaald, bleek het juist nu een geschikt moment te zijn. De verbouwing is inmiddels klaar.”
Trots
“Een redelijk uniek jaar”, vat Balkema 2020 samen. “Veel dokters werden ingezet op een andere manier dan ze gewend waren, bijvoorbeeld als zaalarts op de COVID-afdeling. Het is goed om te zien hoe iedereen daar een aandeel in leverde. Tegelijk hebben we toch ook nog veel andere zorg kunnen leveren en dat is onder de omstandigheden best iets om trots op te zijn.”
Ondernemingsraad bewaakt werkomstandigheden tijdens pandemie
De ondernemingsraad boog zich in 2020 over diverse belangrijke onderwerpen en had in het bijzonder oog voor de gevolgen van de coronacrisis voor het personeel. Voorzitter Roel Smit en vicevoorzitter Natasja Kuipers vertellen erover.
Veilig werken
“In de eerste coronagolf hielden we vanuit een arbo-invalshoek de veiligheid van de werkomgeving in de gaten”, begint Roel. “Zo maakten we foto’s van plekken in Hoorn en Purmerend waar we knelpunten zagen: te smalle gangen, volle wachtkamers, vergaderruimtes die niet coronaproof waren. Later verschoof onze aandacht naar de werkomstandigheden: er werd een groot beroep gedaan op de beschikbaarheid en de bereikbaarheid van mensen, roosters wijzigden vaak, er was weinig bekend over compensatie … In dergelijke zaken hielden we de vinger aan de pols.”
Het regelmatige contact met de Arbofunctionaris werd als positief ervaren. “We merkten dat er met de signalen die we afgaven daadwerkelijk iets werd gedaan”, zegt Natasja. “Omdat we als ondernemingsraad uit een heel gemêleerd gezelschap bestaan, wisten we goed waar de knelpunten lagen; we hebben bijvoorbeeld leden die op de COVID-afdelingen werkten, die betrokken waren bij de screening bij de deur of die als fysiotherapeut door het hele huis liepen.”
Tevredenheid gestegen
In het najaar vond het medewerkerstevredenheidsonderzoek plaats. Natasja: “Een belangrijk meetinstrument om te weten hoe de medewerkers in hun werk staan. We waren betrokken bij de opzet en de vraagstelling, en we hebben iedereen actief aangemoedigd om mee te doen. De respons was 62,8 procent, dus redelijk goed. De tevredenheid bleek iets te zijn gestegen ten opzichte van het vorige onderzoek. Samen met de Verpleegkundige Advies Raad bewaken we nu of er met de verdere uitkomsten ook iets wordt gedaan.”
Teamcoach of teamleider
De ondernemingsraad zette zich er verder met succes voor in dat teamcoaches teamleiders werden. “Na de fusie werd een nieuwe rol geïntroduceerd voor ondersteuning van de hoofden, die vaak leidinggeven aan verschillende afdelingen of op verschillende locaties”, licht Roel toe. “Uit onze enquête bleek dat dit niet goed functioneerde: medewerkers kregen nieuwe taken zónder de hiërarchische bevoegdheden die daarvoor nodig waren, en tegelijk werd de afstand tussen hoofd en werkvloer te groot. Inmiddels is er, op ons advies, nu toch een vierde bestuurslaag gekomen. We zijn er best trots op dat we dit voor elkaar hebben gebokst!”
Acute Zorg Unit
Tot slot liep ook de nieuwe Acute Zorg Unit in Purmerend als een rode draad door 2020. Natasja: “We hebben de voorstellen voor de AZU – en onderliggend de intensive care, de hartbewaking en de spoedeisende hulp – behandeld. De afdeling is heel mooi geworden.”
Nieuwe afspraken over rol cliëntenraad bij besluitvorming
Aandacht voor patiëntervaring, digitalisering en ‘samen beslissen’
In 2020 werd de nieuwe Wet medezeggenschap cliëntenraden voor ziekenhuizen (WMCZ) van kracht. “Kernpunt daarvan is de directe betrokkenheid van de cliëntenraad bij alles wat de zorg voor patiënten aangaat”, vertelt Hans Boelen, voorzitter van de cliëntenraad van het Dijklander Ziekenhuis. “We hebben nieuwe afspraken met de raad van bestuur gemaakt over onze rol in het besluitvormingsproces en over een heldere, beknopte informatievoorziening als ons advies wordt gevraagd.” Samen met ambtelijk secretaris Michiel van der Put blikt hij terug op het afgelopen jaar.
Vernieuwingen in Purmerend
De cliëntenraad adviseerde in verschillende fases van de totstandkoming van de Acute Zorg Unit in Purmerend. “De insteek is dat voor patiënten die met spoed binnenkomen alle zorgdisciplines op deze afdeling aanwezig zijn en samenwerken”, vertelt Hans. “We adviseerden onder meer over de verbouwing en de noodzaak voor een 24-uursbezetting.” Michiel: “We zijn benieuwd hoe de cliënt deze aanpak ervaart. Nu de afdeling is geopend, houdt de cliëntenraad via kwartaalevaluaties een vinger aan de pols.” In Purmerend loopt een traject over de Poli van de Toekomst, bedoeld om beter met patiënten in gesprek te komen. Hans: “Er wordt vooral ingezet op de fysieke inrichting; wij hebben extra aandacht gevraagd voor het proces, waaronder digitalisering vanuit het patiëntenperspectief. Moet een afspraak met de specialist altijd in het ziekenhuis plaatsvinden, of kan het ook digitaal of telefonisch?” Ook het thema ‘samen beslissen’ kwam naar voren. Michiel: “Vaak is er een scala aan behandelingsmogelijkheden. De uitdaging voor de arts is om alle opties en de voor- en nadelen goed uit te leggen, en vervolgens de patiënt zelf een keuze te laten maken en de regie over zijn genezingsproces te laten nemen.”
Regioplatform NHN
Een ander groot onderwerp was de oprichting van het Regioplatform NHN. Daarin willen het Dijklander Ziekenhuis, het Noord West Ziekenhuis en ouderenorganisaties Omring en Zorgcirkel hun zorgverlening beter op elkaar aansluiten, wanneer patiënten na ontslag uit het ziekenhuis vervolgzorg nodig hebben. “Waar wij op aandringen is dat binnen dit platform het patiëntenbelang leidend is”, zegt Hans. “Daarom willen we graag dat ook huisartsen en thuiszorgorganisaties bij dit initiatief worden betrokken.”
Patiëntenreis
De cliëntenraad is enthousiast over de ambitie van het Bureau Zorgervaring om ‘patiëntenreizen’ in kaart te brengen. Hans: “Daarbij loop je samen met patiënten en hun familie of mantelzorgers door het ziekenhuis om te ontdekken wat ze op hun weg tegenkomen. Wat waarderen ze, wat missen ze? Hier werken we graag aan mee. Door corona liepen de plannen vertraging op, maar we hopen in het najaar van 2021 zo’n patiëntenreis ‘van huis tot huis’ te organiseren, dus vanaf het vertrek van huis tot aan de behandeling in het ziekenhuis.”
“Zo heeft de cliëntenraad vorig jaar bij verschillende onderwerpen stelling ingenomen – in 2021 hopen we daar de vruchten van te plukken”, vat Michiel het jaar samen.
VAR
De verpleegkundige adviesraad (VAR) is een onafhankelijk adviesorgaan, dat een bijdrage levert aan de ontwikkeling van het verpleegkundig beroep en beleidsontwikkeling binnen het Dijklander Ziekenhuis. De missie van de VAR is het ontwikkelen van visie en beleid voor onze patiënten en het stimuleren van verpleegkundige leiderschap.
VAR vertegenwoordigd in crisisbeleidsteam:
Een hart onder de riem in coronatijd
De coronacrisis deed een zware aanslag op de verpleegkundigen in het Dijklander Ziekenhuis. De Verpleegkundige Adviesraad (VAR) zette zich op verschillende manieren voor zijn achterban in. Voorzitter Paulien Oranje en vicevoorzitter Lotte Takken blikken terug.
“We werden in maart allemaal overvallen door corona”, vertelt Paulien. “Teams werden uit elkaar gehaald, afdelingen verplaatst en de covid-patiënten waren soms zo ziek dat ze onder je handen weggleden. Iedereen zette de schouders eronder en er ontstond grote saamhorigheid in het ziekenhuis.”
Aan het eind van de eerste golf werd de reguliere zorg weer opgestart. “We waren aanvankelijk niet in het overleg daarover vertegenwoordigd, maar we zijn met een initiatiefvoorstel naar de raad van bestuur gegaan. Dat werd heel goed ontvangen en we werden toen ook meteen toegevoegd aan de Stuurgroep Zorg van het crisisbeleidsteam, zodat we structureel konden meedenken.”
Dag van de Zorg
In mei stond de ‘Dag van de Zorg’ op de kalender. “We wilden de verpleegkundigen natuurlijk tóch in het zonnetje zetten en hebben bloemenzaadjes uitgedeeld – om wat vrolijkheid te brengen”, vertelt Lotte. Ook op andere momenten in het jaar kregen de verpleegkundigen als hart onder de riem een attentie, in samenwerking met de projectgroep Zorgen doe je samen: van fruitkisten en petitfours tot een adventskalender met complimenten en gedichtjes en sponsorprijzen van een rad van fortuin.
Top 4 van irritaties
De VAR ging voortvarend door met ‘Ontregel de zorg’, het overheidsproject om de zorg te ontdoen van overbodige regels. “Samen met de achterban hebben we een top 4 gemaakt van tijdrovende regels die irritatie opleveren”, aldus Lotte. “Daarbij ging het onder meer om de regels rond opiaten, die je met twee collega’s moet halen, controleren en registreren. De andere punten hadden te maken met het meermaals per dag opnemen van scores, ook bij patiënten voor wie ze helemaal niet van toepassing zijn, zoals de pijnscore bij mensen die een infuusbehandeling krijgen of de DOS-score (Delirium Observatie Screening) bij mensen die dezelfde dag al naar huis gaan.” Overigens zijn de protocollen niet altijd het probleem. Paulien: “Soms ontdek je dat regels een eigen leven zijn gaan leiden. Iedereen zegt: ‘Het staat in het protocol’ of ‘Dat moet van de raad van bestuur’, terwijl dat helemaal niet zo is. In zo’n geval is voorlichting nodig.”
Hbo-opleiding bij InHolland
Verder gaf de VAR vanuit zijn expertise advies op verschillende dossiers en werd er via Skype een calamiteitenbespreking gehouden, waarbij verpleegkundigen voor het eerst ook aanwezig waren bij een bijeenkomst van de medische staf die dezelfde casus behandelde. Op het gebied van het verpleegkundig leiderschap was er een nieuwe ontwikkeling: terwijl de eerste groepen mbo-verpleegkundigen via de LOI een hbo-opleiding volgden, is het Dijklander Ziekenhuis hiervoor inmiddels naar Hogeschool InHolland overgestapt. Paulien: “InHolland kan een kortere hbo-v-deeltijdvariant aanbieden, wat meer op onze wensen aansluit. Daarnaast is de begeleiding vanuit InHolland, met een wekelijkse schooldag, intensiever en daardoor effectiever.”